ASİCİDELİ Admin
Mesaj Sayısı : 191 Kayıt tarihi : 23/09/08 Yaş : 53 Nerden : KADIKÖY
| Konu: CİDEDE YÖRESEL KÜLTÜR 20th Nisan 2012, 23:46 | |
| Yöresel Kültür Cide Batı Karadeniz Bölgesinde Kastamonu ilinin bir ilçesidir. Cide sırtını Küre Dağları'na yaslamış, içinden akan deresi ile susuzluğunu gidermiş, verimli toprağından yiyeceğini elde edip, geçimini sağlamış, doğal bir liman kıyısına kurulmuş doğa harikası bir yerleşim yeridir. Bünyesinde yeşil ve mavinin en güzel tonlarını bir arada bulunduran sahil kasabası olan Cide, M.Ö. 1400 yıllarına uzanan bir yerleşme tarihinin olmasına karşılık, doğal güzelliklerini korumuş, bir cennet parçasıdır. Cide'nin hangi isimle ne zaman nerede ve kimler tarafından kurulduğu kesin olarak bilinmemekle birlikte tarihi kaynaklara bakıldığında Cide'de Gasgasların, Paflagonyalılar'ın, Henetler'in, Romalılar'ın, Bizanslıların, Candaroğullarının ve Osmanlılar'ın Yaşadığı yazılanlar arasındadır.
Cide İlçesi kilometrelerce uzanan sahili, kıyıya dimdik inen dağların önünde muhteşem güzellikteki koylar ve her yanı yemyeşil ormanlarıyla Rıfat ILGAZ' a ilham kaynağı olmuştur. Rıfat ILGAZ, 1911 yılında Cide'de doğdu. Şiir yazmaya ortaokul öğrencilik yıllarında başladı. Cide’ yi çok seven Rıfat ILGAZ en tanınmış eseri Hababam Sınıfı'nın yazarıdır. Yazarın eserlerinden bazıları şunlardır; Sarı Yazma, Karartma Geceleri, Karadeniz'in Kıyıcığında, Yıldız Karayel, Halime Kaptan, Hababam Sınıfı, Hababam Sınıfı İcraatın İçinde, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Pijamalılar, Apartman Çocukları, Rüşvetin Alamancası, Çalış Osman Çiftlik Senin, Don Kişot İstanbul'da , Nerde O eski Usturalar, Hoca Nasreddin ve Çömezleri, Garibin Horozu, Geçmişe Mazi, Dördüncü Bölük, Şeker Kutusu, Sosyal Kadınlar Partisi ve Radarın Anahtarı’ dır. Yazar ve şair Rıfat ILGAZ 7 Temmuz 1993` de aramızdan ayrılmıştır. Cide'de onun anısını yaşatmak amacıyla, 1996 yılından itibaren her yıl “Rıfat Ilgaz Sarı Yazma Kültür ve Sanat Festivali” adı altında etkinlik düzenlemektedir. 2011 yılında 16 ncısı gerçekleştirilen festival, her geçen sene daha coşkulu kutlanmaktadır. Cide dışında yaşayan Cidelilerin de yoğun olarak katıldığı bu festivaller ilçenin kültürel gelişimine büyük katkısı sağlamaktadır..
Cide uzun yıllardan bu yana göç veren bir yerleşim yeridir. Yurt içi ve yurt dışı, bu göçler yerel kültürün ulusal ve uluslararasıkültürden etkilenmesine sebep olmuş, yöresel kültürelde, hızlı değişimler meydana gelmiştir. Yerel Kültürel Özellikler
Giyim:
Yerel kıyafetler ulusal ölçekte değerlendirildiğinde özellikle kadın kıyafetlerinde farklılıklar gözlenmektedir. Bu kadın kıyafetinde en belirgin nokta Rıfat ILGAZ’ın şiirlerine ve romanlarına da konu olan Sarı Yazma dır. Kadınlar baş örtüsü olarak kullandıkları sarı renkli bu yazma sembol haline gelmiştir. Fabrikasyon üretimin henüz gelişmediği dönemlerde Sarı Yazma Cide’nin Başköy adlı köyünde yaşayan Mehmet GENÇ tarafından doğal ahşap baskı kalıpları kullanılarak yapılmakta idi. Halen çok az da olsa aynı kişi tarafından üretim yapılmaktadır. Kıyafetin diğer bölümleri ise şöyledir; Uzun bol etekli elbise (göynek), Kırmızı paçalı şalvar (don) ve Belde kuşak şeklindedir.
Evlilik Törenleri:
Kız görme, Kız isteme ve Söz kesme, Nişan, Kına, Düğün gibi aşamalardan oluşan törenler çeşitli oyunlar ve şakalarla süslenmiştir.
Mani Örnekleri:
Armut dalında dursun Güzel sevdaya dolsun Böyle sevdalık olmaz Tanrı canıma gıysın Armut dalda sallanır Sallandıkça ballanır Bir oğlan vezir olsa Gene kıza yalvarır.
CİDE İLE İLGİLİ ŞİİR ÖRNEKLERİ
| BEN CİDEYİM
Virajlıdır yollarım
Sarsılırsın gelirken
Kucak açmış kollarım
Beni gör vakit varken
Ne Bodrum, ne Sideyim
Ben şöhretsiz ilçeyim
Yeşil, mavi iç içe
Dağ kavuşmuş denize
Dermanım derdinize
Beni gör vakit varken
Karadeniz’de ilçeyim
Ben küçük bir CİDE’yim
Ünsüzlüğüm bahane
Her köşem bir şahane
Milli çalgım kemane
Beni gör vakit varken
Bazen söz, bazen deyim
Çalgılarla CİDE’yim
Sembolüm Sarı Yazma
Gülümse sakın kızma
Çabuk gel beni üzme
Beni gör vakit varken
Gözlerinde haleyim
Yemyeşil meşaleyim
| Kapusu sonra mağaza
Benzemem hiç boğaza
Balığım canlı taze
Beni gör vakit varken
Hem olta, hem fileyim
Vazgeçilmez CİDE’yim
Coşkulu dalgalarım
Günler sürer çağlarım
Bazen durgun ağlarım
Beni gör vakit varken
Kotraları nideyim
Takalarla CİDE’yim
Ne İmroz, ne Abatros
Ne Apler, ne de Toros
Huzur verir Gideros
Beni gör vakit varken
Ağaç değil fideyim
Büyüyen bir ilçeyim
Özlem dolu dağlarım
Hüzünlü yağmurlarım
Ben sevginle yaşarım
Beni gör vakit varken
Güneş, dağ, bir de deniz
İşte cennet CİDE’yim
| Nevzat KARAMAN
|
ŞU CİDE'NİN ÇEŞMESİ
Şu Cide'nin çeşmesi, Şıldır şıldır akıyor Koyver beni bey amca da, Kızlar yoluma bakıyor.
Haydide yavrum evde misin? Pencerelerde perde misin? Haydide yavrum meşelikte, Yaktın beni gençlikte. Irafa fincan koydum, İçine mercan koydum, Huriye kızın uğruna da, Bu canı kurban koydum.
Haydide yavrum evde misin? Pencerelerde perde misin? Haydide yavrum meşelikte, Yaktın beni gençlikte.
ALINTIDIR
|
| |
|